Tasarımlardaki Tipografinin Etkileri

20.3.2019 / Eğitim / Genel

Tasarımı oluşturan en önemli unsurlardan biri olan tipografinin anlaşılabilir olması tasarım üzerindeki etkisini arttırmış olur.

Tasarım oldukça geniş bir kavramdır. Bünyesinde çok fazla iş kolu barındırmaktadır. Bir tasarımı oluşturan önemli unsurlardan biri de tipografidir. Tipografinin içinde birçok öğe bulunmaktadır. Karakterler, ölçüler, okunaklık, dizgi gibi. Tipografide okunabilir, anlaşılabilir olması tasarım üzerindeki etkisini fazlalaştırmış olur.

İletişim tasarımının en ana unsuru tipografidir. Tasarımlar ne kadar iyi olursa olsun eğer karşı tarafa yansıtılmak istenen duygu iletilemiyorsa başarılı bir tasarım yapılmış olmamaktadır. Mesajı en iyi iletmenin yolu tipografidir. Fakat tipografi kullanılırken de doğru kurallarla kullanılması gerekmektedir.

Televizyondaki haber spikerlerini izlerken dikkat ediniz. Bir haberin izleyiciyi üzmesi, duygulandırması, heyecanlandırması veya sevindirmesini ne sağlıyor? O haberin izleyicideki etkisi ne zaman anlaşılır? Görüntüleri görmeden, spiker haberi okurken izleyicide ilgili duygunun oluşması başlar. Spiker haberi sunarken, mimikleri ve ses tonu ile habere bir vurgu katar çeşitli duyguları yansıtır.

Tasarımlarda mesajı ve etkisini karşı tarafa ileten de tipografidir. Tasarımlarda mesaj ve vurgulamak istenilenler harfler ve onların doğru kullanımı ile anlatılır.

Tipografi Çalışması Örnekleri

İnsan yaşantısında harflerin ve yazıların bir yeri vardır. Özellikle tasarım içerisinde duyguyu aktarmak için kullanılan tipografinin ölçüsü, düzeni, algılanabilir olması önemlidir. Son iki yüzyılda tipografinin gelişimi hız kazanmıştır. Matbaanın icadı ile önce el çizimleri ile sonra bilgisayarın oluşumu ile farklı tipografi tasarımları yaratılmasına yardımcı olmuştur.

Bir tasarım içerisinde tipografi kullanılırken resim ile uyum sağlaması gerekmektedir. Yapılan tasarım ile tipografinin kullanılması karşı tarafa doğru mesajı vermesi çok önemlidir. Bu sebeple seçilen karakter dizisi(font) önemlidir.

Tipografi bir ürünün tanıtımı hedef kitleye doğru ulaşabilmesi için doğru fontlar kullanılarak tasarım tamamlanmalıdır. Okunabilirlik ürün üzerinde satışların artması ile doğru orantılıdır. Fontların büyüklüğü küçüklüğü, kalın, ince italik olması hepsi bir takımdır. Okunulan bir reklam materyalinde görsel tasarımdan sonra ilgimizi çeken tipografidir. Eğer okurken heyecan, merak kaybedilmiyorsa kesinlikle tipografinin önemi çok fazladır. Burada anlaşılan tipografinin doğru kurallarla görsel üzerine yerleştirilmesidir.

Ellen Lupton’un kitapların kapak tasarımlarından da görüldüğü gibi okunabilirlik, anlaşılabilirlik ön planda tutulmuştur. Kitaba sahip olmak isteyen kişi öncelikle bir kitabın kapağındaki görsel ve tipografi tasarımı ile ilgisini yoğunlaştırır. Biraz eğlence biraz merak yaratarak kitapların ilgi çekilebileceğini yansıtmıştır.

Mesut Uğurlu yaptığı tasarımda öne çıkan en önemli materyal tipografi farklı bir görsel çalışma içerisine tipografi anlaşılabilirlikle beraber içerinde bilgi verilmektedir. Kullanılan font, büyük harfler ve küçük harflerle vurgulanmak istenilen yerlere dikkat çekilmesini sağlamaktadır.

Okunabilirlik hakkında literatür, kağıdın neden ve nasıl ekrana tercih edildiği anlatılan makaleler yazılmıştır. 1987 yılında IBM’de çalışan araştırmacılar, görüntü kalitesi, espas aralığı, satır aralığı, yazı karakteri hem ekranda hem de yazıdaki metinleri etkileyen değişkenleri ayırmış ve test etmişlerdir.

Her ayrı çalışma farklı bir değişkeni (çizgi uzunluğu, ekran boyutu, harf stili) ayırmakta ve test etmektedir. Rasyonel ve bilimsel olmasına rağmen, tipografik değişkenler birbirleriyle etkinleştiklerinden sistemin bir parçasındaki çekim diğer bir tarafta yansımaya neden olur. Örnek olarak 1929 yılında Donald G. Paterson ve Miles A. Tinker harf boyları hakkında “Okumanın Hijyeni” (The Hygiene of Reading) adlı üzerinde çalıştıkları serinin bir parçası olarak analiz yayınladılar.

Günlük hayatımızda afişlerde kullanıldığı gibi ambalaj üzerinde kullanılan tipografi tüketici için önemlidir. Çünkü bir ürünü almak o ürünü tanıyabilmek için anlaşılabilir şekilde yazılmış tipografi sayesinde satın alma arzusu yaratır. Bu sebeple tipografi seçilirken hedef kitlenin sempati kazanacağı tipografi seçimlerinde bulunulmalıdır.

Afişlerde ambalajlarda kullanıldığı gibi firmaların kimliğini oluşturan logotype’larda kullanılmaktadır. Bir firmanın en önemli kısmını oluşturan logolardır. Tasarımların zihinde oluşan düşünceyi kalıcı hale getirmek için seçimlerin doğru yapılması gerekmetedir.

Yalınlık ve sadelik düz(serifsiz) yazı karakterleri ile elde edilebilir. Logo tasarımında tercih sebebi olmasının nedeni kolay fark edilir oluşudur. Vurgu yapmak, harflerin bold olanını kullanmak yerine farklı renkte normal yazı karakterleri kullanılabilir. Normal ya da light karakterler daha zariftir. Zemin üzerine logo inşa edilecekse serifsiz yazılar tercih edilmelidir. Duygusallığı el yazısı karakterleri ile elde edillir. Fakat el yazısı kullanılırken okunulması zor olduğu için büyük harfleri seçilmemesine dikkat edilir. Böylece önemli olan kısım konunun amacına uygun fon seçilmesidir.

Arçelik logosunda görüldüğü gibi küçük harfler kullanılarak logonun hedef kitlesinin herkese uyum sağlamasını belirlemek için küçük harfler(miniskül) kullanılmıştır. Küçük harflerin kullanım amacı biz her kitleye uyum sağlıyoruz biz sizinleyiz gibi 2000 yılların dönemine uyum sağlamak amaçla yapılmış bir logodur. Büyük harfler(majiskul) günümüzde yüksek sesle konuşuyormuş etkisi yarattığı için bir çok firma logolarında küçük harf kullanmayı tercih etmektedir.

Günlük yaşantılarda görsel olarak görülen ürünler, bilgiler, tüketiciye bir ürünü doğru anlatabilmek anlaşılır olmasını sağlamak için tipografi insanlar için önemli yer almaktadır. Tipografiyi kullanırken tüketicide dikkat uyandırmak, ilgi alanına doğru yönlendirmek için seçilen tipografiler doğru kullanıldığı zaman insanlar üzerinde etkisi çok daha fazla olmasını sağlar.