Ömrünü Tamamlamış Lastikler

27.04.2019 / Çevre / Eğitim

Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği 26357 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 1 Ocak 2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

“Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” 25 Kasım 2006 tarih ve 26357 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 1 Ocak 2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 

Yönetmeliğin amacı ömrünü tamamlamış lastiklerin; 

• Çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin önlenmesine,
• Geri kazanım veya bertarafı için toplama ve taşıma sisteminin kurulması, yönetim planının oluşturulması ve ömrünü tamamlamış lastiklerin yönetiminde gerekli düzenlemelerin ve standartların sağlanmasına,
• İthalatı, ihracatı ile transit geçişine ilişkin sınırlama ve yükümlülüklere yönelik idari ve teknik esasları belirlemektir. 

Yönetmeliğin kapsamı  

• Bisiklet ve dolgu lastikleri hariç ömrünü tamamlamış diğer tüm lastiklerin atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, geçici depolanması, geri kazanılması, bertarafı, ithalatı, ihracatı ile transit geçişine ilişkin yasal sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki ve cezai sorumlulukları kapsamaktadır.  

Yönetmeliğe göre ömrünü tamamlamış lastiklerin (ÖTL) yönetimine ilişkin genel ilkeler 

• Geri kazanım ve bertaraf işlemlerinin hava, su, toprak, bitki ve hayvanlar üzerinde tehlike yaratmadan ses ve koku yoluyla çevreye herhangi bir olumsuz etkide bulunmadan ve doğal çevre ile koruma alanlarına zarar vermeden yapılması zorunludur.
• ÖTL’lerin geri kazanımı esastır. 
• Lastik üreticileri lastik ömrünü uzatacak tedbirleri tasarım aşamasında alır.
• ÖTL’lerin ithalatı yasaktır.
• Transit ve ihracat işlemlerinde “Bazel Sözleşmesi” esasları uygulanır.
• ÖTL’lerin hangi sebeple olursa olsun vadi veya çukurlarda dolgu malzemesi olarak kullanılması, katı atık depolama tesislerine kabulü ve depolanması, ısınmada kullanılması, gösteri ve benzeri fiilleri kapsayacak şekilde her ne amaçla olursa olsun yakılması yasaktır. Aksi hâllerde Yönetmeliğin 25’inci maddesi hükümleri uygulanır.
• Yarış pistleri, çocuk oyun alanları, karting pistleri ve benzeri alanlarda çarpma bariyeri olarak kullanılan ÖTL’lerin bertarafı, bu yerleri işletenler tarafından sağlanır.
• ÖTL’lerin yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı lastik üreticileri, ÖTL üreticileri, taşıyıcılar, geçici depolama alanı işletmecileri, geri kazanım ve bertarafçılar kusur şartı aranmaksızın müteselsilen sorumludur.
• Ömrünü tamamlamış taşıt söküm tesislerini işletenler, ortaya çıkan ÖTL’lerin Yönetmelik kapsamında geri kazanımını veya bertarafını sağlar veya sağlatır.
• ÖTL’lerden kaynaklanan her türlü çevresel zararın giderilmesi için yapılan harcamalar, “kirleten öder” prensibine göre karşılanır. Ortaya çıkan ÖTL’lerin bertarafından sorumlu gerçek ve tüzel kişilerin çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ÖTL’lerin yönetiminden sorumlu olanlardan tahsil edilir. Ancak kirletenlerin ödeme yükümlülüğünden kurtulabilmesi için kirlenmenin önlenmesi ve sınırlanması konusunda her türlü tedbiri aldıklarını ispat etmeleri gerekir.
• Lastik tamirhaneleri, kaplamacılar, perakende satış noktaları, oto sanayi ve benzeri yerlerde ömrünü tamamlamış lastikler açık alanda biriktirilemez. Biriktirme yerlerinde yangın ve sivrisinek, fare gibi zararlıların üremesine karşı önlem alınır. ÖTL’ler yetkili taşıyıcılara teslim edilinceye kadar en fazla altmış gün bu yerlerde muhafaza edilebilir.
• ÖTL üreticisi, aracının lastiklerini değiştirdiğinde eski lastiklerini, lastik dağıtımını ve satışını yapan işletmelere veya yetkili taşıyıcılara teslim eder.
• ÖTL’ler yetkili taşıyıcılara bedelsiz olarak teslim edilir. Yetkisiz kuruluş ve kişilerin taşıma yapması yasaktır.
• ÖTL’lerin taşınması esnasında “Ulusal Atık Taşıma Formu (UATF)” kullanılması zorunludur. Bu form, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı il müdürlüklerinden temin edilebilir.

Kaynak: MEGEP