Bir Futbol Efsanesi: Todor Veselinoviç

10.9.2018 / Biyografi / Spor

1988-89 sezonunda Fenerbahçe'yi 103 gollü rekor bir şampiyonluğu taşıyıp, gönlümüzde taht kuran efsane teknik adam.

22 Ekim 1930 yılında dünyaya gelmiş, ikinci dünya savaşının patlak vermesiyle, henüz 11 yaşındayken Yugoslavya’nın, Almanya, İtalya, Macaristan ve Bulgaristan orduları tarafından işgaline şahitlik etmişti.  Fakat gençliğine dair hakkında çok fazla bilgi bulunmamaktadır. Bizim için ehemmiyeti, 1988-89 sezonunda Fenerbahçe’yi 103 gollü rekor bir şampiyonluğu taşıyıp, gönlümüzde taht kurmuş olmasındandır.

1904’te kurulan Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği’nin (FIFA), yerel olarak bazı ülkelerce oynanan futbolu uluslararası arenaya çıkarmasıyla, futbola duyulan ilgi dünyada hızla artmıştı. Fakat Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte, hem devletler arası husumetlerden hem de erkeklerin askerlikten ziyade futbola ilgi duymasının orduyu sıkıntıya sokmasından dolayı, başlarda çoğu müsabaka askıya alınmıştı.

Bununla birlikte, savaşın gerek askeri gerek toplumsal olarak moral seviyesini düşürmesi, ilerleyen zamanlarda, askeriyenin de kendi içerisinde futbolu bir motivasyon kaynağı olarak kullanmasına sebep olmuş ve bu şekilde askerlerin de formda kalması sağlanmıştır. Zaman zaman propaganda aracı olarak da kullanılan futbolla, “sportmen” tanımına kendini layık gören herkes orduya çağırılmıştı.

İYİ SPORCULAR İÇİN BİR İLAN - Çok acil bir şekilde ordumuz için alım yapılması gerekmektedir. Başvurular yeterli değildir. Bütün erkek bireyler ülkesine ve kendisine karşı görevlerini bilmelidir. Aile sorumluluğu olmayan yaklaşık 3 milyon kişi bulunmaktadır. Onların iyi birer sporcu olduklarını ve ivedilikle kayıtlarını yaptıklarını görmek istiyor ve düşmanlarımıza karşı cesurca savaşan diğer iyi sporculara yardım etmelerini rica ediyorum. 

Futbol Federasyonu Sekreteri, F.J.Wall

Tüm bu sebeplerden dolayı uluslararası arenada tekrar canlanan, hatta bir soğuk savaş yöntemi olarak, devletlerin yeşil sahadaki meydan muharebesi olarak da kullanılan futbol, kimi zaman direniş ve özgürlüğün sembolü bile haline gelmişti. İşte, efsane teknik direktörümüz Todor Veselinoviç de, futbolun bir furya olduğu dönemlerde, henüz 18 yaşındayken, Sloga Novi Sad takımında forma giyerek kariyerine başladı (1948-1950).

Hemen ardından 1953-61 yılları arasında forma giydiği Vojvodina takımında, 1956-57-58 ve 1961 yıllarında gol kralı olarak Yugoslavya’nın “Toza” lakabıyla andığı gözde bir futbolcusu haline geldi. Yine aynı dönemde yer aldığı Yugoslavya Milli Takımı’nda oynadığı 37 maçta 22 gol kaydetti. Milli takım haricinde kaydettiği toplam 170 lig golüyle, Yugoslavya’nın en büyük golcüsü olmayı başardı.

Futbol kariyerini sonlandırdıktan sonra da teknik direktörlük kariyerine başlayan Todor Veselinoviç, çeşitli takımları başarıyla çalıştırdıktan sonra -ki bunların içinde Kolombiya Milli Takımı da vardır; Yugoslavya Milli Takımı’nın başına geçmiş ve 1984-85 sezonunda ülkemize Fenerbahçe’yi çalıştırmak için gelmişti. Hücuma odaklı futbol anlayışıyla geldiği sene averaj farkı ile Fenerbahçe’yi şampiyon yapmış olmasına rağmen takımın başından ayrıldı. Buradaki ayrılışın sebebiyle ilgili elimizde kesin bir bilgi yok fakat 1988-89 sezonunda efsane bir dönüş yaptı. Bu dönüş, özellikle Türkiye Ligi’nde unutulmaz bir yer edindi.

Kadrosunda Rıdvan Dilmen, Hasan Vezir, Aykut Kocaman, Feyyaz Uçar ve Toni Schumacher gibi futbolun efsane isimlerini barındıran Fenerbahçe, Todor Veselinoviç ile tarihi bir rekora imza atarak, 103 golle şampiyon oldu. Takımın en iyileri 19 gol atıp 42 asist yapan Şeytan Rıdvan’la, sihirli penaltı kurtarışları ve birebirdeki savunmalarıyla kaleciliği farklı bir boyuta taşıyan Toni Schumacher dense de, kadroda yer alan herkes görevini fazlasıyla yerine getirmişti. Kendisini hücum taktikleri çalışmaya adayan efsane teknik direktör Todor Veselinoviç, yaşamında anılacağı en büyük başarılardan birini elde etmişti.

İroniktir ki, bir sonraki sene Fenerbahçe lig ikincisi olduğu için takımdan gönderildi. Benzer bir olayı, Fenerbahçe’yi UEFA Kupası’nda çeyrek finale çıkarıp, Chealse’yi zorlayan bir oyun oynatarak efsane olan bir diğer teknik direktör Zico da yaşayacaktı.

Velhasılı, 17 Mayıs 2017 tarihinde 87 yaşındayken Atina’da vefat etti. Kendisine, Dünya ve Türk futboluna verdiği emeklerden ve katkılardan dolayı minnettarız. Huzur içinde yatsın.